ماندگاری لالایی مختارنامه با جادوی موسیقی بوشهر +صوت‌وفیلم
تاریخ انتشار: ۱۲ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۲۳۸۵۲
خبرگزاری فارس - بوشهر، سینا ناجی: بندر بوشهر از نظر تاریخی دارای سابقه‌ای بسیار کهن و درخشان است. این منطقه یکی از مراکز مهم و قدیمی تمدن و فرهنگ ایران زمین به شمار می‌رود؛ در همین خصوص بر اساس تحقیقات و مطالعات انجام شده قدمت تمدن استان به ویژه شهر بوشهر دست کم به ۵ الی ۶ هزار سال باز می‌گردد این در حالی است که هنوز کاوش‌های باستانی چندانی در این خطه صورت نگرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
موسیقی بوشهر
در شهر آفتاب درخشان مادر با خواندن لالایی فرزندش را به خواب می‌کشاند و نغمه‌های زیبای او چون جویباری در درون کودک راه می‌جوید. پدر با نجوای نِیمه میداف و نِیمه گرگور خستگی صید را از تن می‌زداید. کودک همراه با آواز پر طنین خلیج‌فارس بالنده می‌شود و بال می‌گیرد.
بیت‌خوانی زنان، کِل، یَزله و شَپ حنابندان را آذین می‌بندد. نی‌انبان و نی‌جفت در گوش شب سرودی رقص‌انگیز می‌خواند و شیهه غمگنانه بوق، زاری زنگ‌دار و کوبندگی دمّام خبر از عزاداری می‌دهد.
موسیقی بوشهر همچون سایر موسیقی فولکلور ملل مختلف از تولد تا مرگ از بزم تا رزم و از سور تا سوگ همواره در اغلب شئون فرهنگی و اجتماعی مردم دریا دل این خطه حضور دارد. موسیقی بوشهر طنین انداز کار و کوشش، رنج و مشقت دوری و درد و غم شیرزنی و دلیر مردی شکست‌ها و ناکامی‌ها و بیانگر مشخصه‌های خاص جغرافیایی و اقلیمی این دیار است.
پس از ورود بردگان آفریقایی به بندر بوشهر به عنوان یکی از بنادر ورود برده در قرن ۱۸ میلادی بخش قابل توجهی از موسیقی بوشهر تحت تأثیر سیاهان آفریقایی قرار گرفت که از نمونه‌های این تأثیر می‌توان به رواج مراسم «سنج و دمّام»، «زار یا لیوا» و نیز بعضی نیمه‌ها و یزله‌ها اشاره کرد.
موسیقی بوشهر نیز بر موسیقی ملّی ایران تأثیرگذار بوده است از جمله در ردیف موسیقی ایرانی بسیاری از گوشه‌های آواز دشتی متأثر از شروه و آوازهای رایج در منطقه دشتی و دشتستان و تنگستان است.
در زبان محلی جزیره خارگ از توابع شهرستان بوشهر به خواندن داستان «سُنگ» (Song) گفته می‌شود؛ با توجه به اینکه این کلمه در زبان‌های اروپایی به معنی آواز و ترانه آمده می‌توان گفت که دلیل این نامگذاری خواندن داستان همراه با آواز و ترانه بوده است.
شروه
هنگامی که گوش به شروه‌خوانی مردان بوشهری می‌دهیم رنج قرن‌ها پایداری عاشقانه را در جان خویش می‌یابیم که چگونه ناگاه گویی از آسمان عشق می‌بارد و پایمان در عشق فرو می‌رود؛ چنان فرو شدن پای در برف.
شروه‌خوانی کرامت قنبری
شروه‌خوانی حکایت از رنج و عشق است. صدای طپش قلب خاک بوشهر که از سینه مردان آفتاب سوخته می‌آید.
بوشهری، ایرانی است و هرگز فراموش نمی‌کند که در برابر اهریمن سختی و مشقت اگر چهره از اندوه پر آژنگ سازد تنها اهریمن را خشنود ساخه است و اگر آفتاب شادی و امید بر دل چهره‌اش پهن شود پیشاپیش پیروز است، پیروزی در شاد زیستن، در هنگام سخت‌ترین زمانه ایستادگی است.
شباهت شروه و لالایی
لالایی دارای خصوصیات و نشانه‌های مشترک با شروه‌خوانی می‌باشد به‌خصوص در نوع ملودی و حال و هوایی که برای خواننده ایجاد می‌کند طوری که اگر در بعضی موارد بدون توجه به اشعار لالایی و شروه فقط به آهنگ آن‌ها گوش دهیم در مغایر ساختن آن‌ها دچار مشکل می‌شویم.
نکته دیگر که دال بر ارتباط این دو نوع آواز می‌باشد این است که اکنون در میان لالایی‌هایی مختلف استان بوشهر اشعار فایز و یا دیگر ترانه‌سرایان و گاهاً آهنگ‌های ویژه شروه‌خوانی دقیقاً به گوش می‌خورد البته در این مورد با توجه به قدمت لالایی نسبت به شروه‌خوانی و نیز برجستگی این آواز باید تأثیرگذاری لالایی را بر شروه‌خوانی مقدم دانست.
لالایی بوشهری از صدیقه بحرانی؛ تیتراژ سریال مختارنامه
حماسه حق‌پرست کارشناس موسیقی استان بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار داشت: شروهها بخش اعظمی از پیکره موسیقی آوازی استان بوشهر را تشکیل می‌دهند و در یک نظام موسیقایی مستقل آوازی جای می‌گیرند.
وی ادامه داد: در بوشهر ما شنوای آوازهایی در متر آزاد موسیقی شروه‌هایی هستیم که با توجه به خاستگاه جغرافیایی‌شان تقسیم‌بندی می‌شوند و وجه تسمیه آن‌ها بر اساس اقلیمشان است.
حق‌پرست با اشاره به نام شروهها و خاستگاه جغرافیایی‌شان افزود: شروه شُنبه‌ای، دشتیاتی، تنگستان و تنگسیری و ... می‌باشد اما بیشتر تمرکز شروه‌های استان ما در دشتستان و دشتی است البته در سایر نقاط استان هم شروه اجرا می‌شود.
کارشناس موسیقی استان بوشهر عنوان کرد: شروهها با مقدمه آوازی از مثنوی‌خوانی و نظامی‌خوانی شروع و در آواز افشاری خواننده و شروه‌خوان خود را برای اوج شروه آماده می‌کند. البته گاهی دنباله‌خوانی‌ها و یا اصطلاح بومی آن «دو من دویی» کردن‌ها ببین شروه‌خوانان اجرا می‌شود.
رئیس انجمن موسیقی استان بوشهر در خصوص لالایی اظهار کرد: در سراسر ایران می‌توانیم لالایی مادران را شنونده باشیم اما لالایی در موسیقی بوشهر با توجه به بخش اعظم موسیقی ما و گره خوردن با موسیقی مذهبی یک لالایی خاص، گوش‌نواز و تاثیرگذار است
وی ابراز کرد: برای مثال لالایی که برای حضرت علی اصغر(ع) در ایام ماه محرم خوانده می‌شود از تاثیرگذارترین لالایی‌ها است.
حق‌پرست در خصوص شباهت بین لالایی و شروه گفت: لالایی‌ها مادر سرودها و مادر خوانده‌هایی است که توسط مادران اجرا می‌شود و نمی‌شود آن را در تقسیم‌بندی شروهها جا داد.
البته بدون تردید آواهای بوشهری در یک مراوده از هم تأثیر گرفته و تأثیر پذیرفته‌اند و همین تکامل مسبب غنای بیشتر موسیقی در بوشهر است.
حماسه حق‌پرست؛ رئیس انجمن موسیقی استان بوشهر
همان‌گونه که نوشته شد موسیقی بوشهر همچون سایر موسیقی فولکلور ملل مختلف از تولد تا مرگ از بزم تا رزم و از سور تا سوگ همواره در اغلب شئون فرهنگی و اجتماعی مردم دریا دل این خطه حضور دارد. خون مردمان بوشهر با موسیقی عجین شده و فرقی نمی‌کند در چه سن و سالی باشند همه آن را مادرزادی بلدند.
یکی از دلایلی که موسیقی تیتراژ مختارنامه ماندگار شد همین عجین شدن موسیقی با روح خواننده می‌باشد که از مشخصه‌های اصلی شعر و آوا در استان بوشهر می‌باشد؛ به عبارت دیگر موسیقی با روح هنرمند ممزوج می‌شود و آثاری که تولید می‌شوند به فاخرترین کارهای موسیقی می‌ماند.
نمونه بارز این این همبستگی موسیقی مذهبی بویژه عزاداری‌های ماه محرم و صفر است.
با این همه ذکر این نکته خالی از لطف نیست که نزدیک شدن ماه محرم در آینده‌ای نزدیک ما شاهد ضیافت موسیقایی مذهبی همراه با شور و شعور خواهیم بود. در این ایام مهمان خوان موسیقی بوشهر باشید.
منابع:
موسیقی بوشهر در عصر باستان؛ محسن شریفیان - سیدقاسم یاحسینی
سنگستان جلد یک؛ عبدالحسین احمدی ریشهری
اهل ماتم؛ محسن شریفیان
پایان خبر/
منبع: فارس
کلیدواژه: تاریخ فرهنگ بوشهر موسیقی استان بوشهر موسیقی بوشهر شروه خوانی حق پرست شروه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۲۳۸۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گزارشی از نمایشگاه یک قرن اصالت و ماندگاری سنندج + فیلم
نمایشگاه عکس‌های قدیمی شهر سنندج به مناسبت «هفته سنه» در سینما بهمن سنندج دائر شده و یک قرن از تاریخ این دیار از قاب دوربین تسنیم به تصویر کشیده شده است. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، دومین نمایشگاه عکس‌های قدیمی سنندج برگرفته از کتاب آلبوم سنندج شامل 60 عکس قدیمی شهر سنندج در اندازه 70*50 از سال‌های 1260 تا 1360 (یک قرن) در معرض نمایش عموم قرار داده شده است.
نمایشگاه عکس‌های قدیمی سنندج از هشتم تا سیزدهم اردیبهشت در گالری سوره پردیس سینمایی بهمن سنندج دایر بوده و از ساعت 17 تا 20 پذیرای بازدید علاقه‌مندان است.
در ادامه یک قرن از تاریخ و شخصیت‌های سنندج از قاب دوربین تسنیم به تصویر کشیده شده که با هم می‌بینیم:
.
سنندج به کردی (سنه یا سنه دژ) مرکز استان کردستان در غرب ایران است. پس از نابودی دژ حسن‌آباد در سال 1046 هجری قمری در زمان حکومت شاه‌صفی، سلیمان‌خان اردلان پسر تیمورخان اردلان از بستگان مورد اعتماد شاه‌صفی به کردستان آمد، مرکز ایالت کردستان را از حسن‌آباد به سنندج انتقال داد و شهر سنندج را در محل روستای سینه پی نهاد و دژ حکومتی را بر بالای تپه‌ای به بلندای 20 متر در کنار روستای سینه (که امروزه به باشگاه افسران معروف است) ساخت و در بیرون و پیرامون دژ؛ خانه، گرمابه، بازار و مسجدی ساخت و رشته کاریزی نیز در دشت «سرنوی» پی نهاد و آب آن را به شهر و میان دژ آورد.
دژی را که «سلیمان‌خان» بنا نهاد «سنه‌دژ» نامیدند که بر اثر گذشت زمان و تلفظ‌های گوناگون به «سنه‌دج» و سپس «سنندج» دگرگون شد. سازهٔ اصلی آن از زمان خسروخان اول تا امان‌الله‌خان اول طول کشید. حسنعلی‌خان اردلان، والی سنندج در سال 1116 هجری قمری درمیان دژ حکومتی چند تالار و عمارت بنا می‌کند و سپس مسجد و مدرسه‌ای بزرگ در شهر سنندج بر پا می‌کند که دو منار بلند داشته است. این دو منار یکصدسال پابرجا بود تا اینکه «امان‌الله‌خان اردلان» والی کردستان که مردی سخت مذهبی و تندرو بود، آن را ویران کرده و به جایش مسجد و دو منار و باغی به نام فردوس ساخت.شهر سنندج مقر طوایفی از اردلان، جاف، مردوخی‌ها، صادق وزیری، ناهید، کامکارها، کمانگرها، نقشبندی، شیخ الاسلامی، اردلان، وزیری، وکیل، تیمون، هاشمی، لله خانی، قطبی، میربابان، بابان، سروش، گله داری (گله خانی) و طلائی بوده است.
انتهای پیام/
جاده کندوان یک طرفه شد